Ben je bezig met noten leren lezen en op zoek naar manieren om je pianospel verder uit te breiden of naar een hoger niveau te tillen? Muzieknoten behoren eigenlijk een hulpmiddel te zijn voor muzikanten maar is dat wel zo? Ben je al gevorderd of begin je nog maar net met piano of keyboard spelen? Ontdek hoe je je muzikaliteit, vrijheid en vooral plezier kan vergroten met onderstaande mogelijkheden, die echter niets te maken hebben met het leren van muzieknoten lezen….
Het maakt niet uit of je nu net begint met piano leren spelen, of dat je al jaren piano speelt, bijna iedereen heeft er wel mee te maken of gebruikt het: bladmuziek.
Doorgaans zijn we gewend om te starten met muziekleer, het leren noten lezen van blad. En dit tegelijk met het aanleren van alles wat erbij komt kijken om piano of keyboard te spelen, inclusief technische vaardigheden die ook nog geleerd moeten worden! Vind je muzieknoten helemaal niets of is het niet ‘jou ding’ maar wil je toch graag die toffe liedjes leren spelen die je hoort op de radio en ziet op youtube? Geen nood! Er zijn nog meerdere mogelijkheden…
Noten Leren Lezen Uitstellen
Hoewel ik nog steeds overtuigd ben van het nut en handigheid van muzieknoten, ben ik van mening dat het niet altijd verstandig is om direct met noten leren lezen te beginnen. Mijn Piano-Succespad-Methode bevat uiteraard ook een notencursus maar deze komt pas later aan bod.
Hieronder wil ik een aantal redenen en manieren aangeven wat je nog meer kan doen bij zelfstudie, of samen met je muziekdocent (of leerlingen).
Akkoorden ook voor de klassieke liefhebbers
Het spelen met akkoorden vind ik een fantastische manier om te starten met pianolessen. Het geeft snel resultaat en is relatief eenvoudig te leren.
Ideaal voor popmuziek en andere populaire muziek.
Maar akkoorden zijn niet alleen voor pop-of rockpianisten. De klassiek klinkende pianostukken die je vind in beginnersmethoden zijn vaak geheel of gedeelte opgebouwd uit akkoorden.
Vaak worden hier ook gebroken akkoorden gebruikt, dat wil zeggen, dat de noten een voor een gespeeld worden.
Soortgelijke liedjes zijn eenvoudig zonder muzieknoten te leren spelen, waaardoor ze dus voor docenten uitermate geschikt repertoire vormen voor beginnende piano studenten.
Maar, ook voor gevorderden lezers en spelers zit hier een goede les in. Wanneer je een nieuw liedje gaat leren, en eerst zorgt dat je de akkoorden hierin herkent, zul je sneller en beter het stukken kunnen leren en zelfs van buiten kunnen spelen.
Vervolgens omdat je dan niet meer afgeleidt wordt door het moeten lezen van muzieknotatie, heb je alle vrijheid om je aandacht te richten op de uitvoering en techniek van het stuk.
Een aantal licht gevorderde populaire stukken die voornamelijk uit akkoorden bestaan zijn:
- Für Elise (alleen het beginstuk), Angels’
- Voices van Burgmuller
- Prelude nummer 1 van Bach uit “Das wohltemperierte Klavier” Boek 1.
Met dit soort liedjes kun je de partituur (muzieknoten) bestuderen, de akkoorden herkennen, en het stuk van buiten leren, zelfs nog voordat je tot instuderen overgaat.
Misschien heb je wel eens geen zin om bepaalde stukken van andere mensen van blad te spelen, en wil je je eigen liedjes gaan maken enspelen. Dit is misschien gemakkelijker dan je denk.
Improviseren In Plaats van Muzieknoten
Bedenk eens bij jezelf hoe we als mens leren praten. We horen wat woorden, en meteen daarna gaan we deze woorden gebruiken en kleine zinnetjes, combinaties maken.
Met andere woorden we improviseren. Zelfs nadat we hebben geleerd om te lezen en schrijven, blijven we doorgaan met improviseren (praten) afhankelijk van de manier waarop we met taal omgaan.
Helaas wanneer het om muziek gaat vergelijken we improviseren me jazz.
Hierdoor denken we aan een verschrikkelijk moeilijke vaardigheid die zeker niet binnen het bereik ligt van beginners. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn…
Je eerste improvisaties (zonder noten dus!)
Probeer eens het volgende:
Stap 1:
Speel een C akkoord een octaaf lager (8 tonen) lager dan de centrale C met je linkerhand, maar zonder de E, dit is je begeleiding. Sla aan en houd vast.
Stap 2:
Met je rechterhand (RH) speel je gewoon 3 noten, C, D en de E. Dit noem ik je gereedschapskist. Varieër hierin met lange noten, korte noten, korte stiltes (rusten) en mix ze door elkaar voor een maximaal effect.
Sla af en toe met je linkerhand opnieuw de tonen aan zodat het geluid steeds vernieuwd wordt.
Boven alles,stop niet met spelen, zeker NIET om de reden dat je denk “dat het fout is”. Dat kan niet, jij bepaalt de muziek en hebt hierover nu de controle!
Blijf gewoon doorspelen, blijf in de ‘flow’van de muziek, want continuïteit is bij improviseren essentieel, de enige regel zou je kunnen zeggen.
Stap 3: Breidt langzaam je ‘gereedschapskist’ uit met de G en daarna de A. Hierdoor speel je de volledige pentatonische ladder, een van de favoriete ladders bij de improvisators. (Het is beter om de F en B voor later te bewaren, voor de dissonanten klanken.)
Stap 4: Probeer ook eens met je linkerhand de wisselen naar een Akkoord, waardoor je muziek plotseling een donkere smaak krijgt. Ga dan terug naar C.
Stap 5: Probeer daarna een F akkoord en ook wat andere.
Stap 6: Zodra alles wat gemakkelijk gaat, kun je proberen in je linkerhand wat ritmische variaties toe te voegen door bijvoorbeeld elke 4 tellen, 2 tellen of elke tel het akkoord opnieuw aan te slaan terwijl je met je RH doorspeelt.
Zie ook mijn video over begeleidingspatronen hieronder om een idee te krijgen van het ik bedoel met variaties met akkoorden:
Wil je graag meer weten over mijn online pianolessen voor beginners? >>> Klik hier
Improviseren met Piano Akkoorden
Hier is nog een manier om je eigen muziek (soort van.) te maken. Weet je nog dat we het gehad hebben over het leren spelen met akkoorden en begeleidingen? Nou, dit kan een geweldige manier zijn om leren te improviseren op je piano of keyboard.
Zoals ik al, met piano vocale arrangementen zul je waarschijnlijk je akkoorden met je rechterhand spelen.
Een manier is creatief te zijn en je akkoorden met verschillende patronen en ritmes te spelen zoals bijvoorbeeld het spelen van gebroken akkoorden in plaats van blok akkoorden.
Nieuwe patronen en ritmes bedenken.
“Jammen” op de akkoorden van een liedje heeft ook alles met Jazz te maken.
Terwijl je je improvisatietechnieken aan het verbeteren bent, zul je uiteindelijk niet alleen de “veilige” noten willen blijven spelen. Je wil ook natuurlijk in staat zijn om bijvoorbeeld precies te spelen wat je hoort.
Gehoor Training
Weet je nog dat ik heb gezegd dat als je zingt, je eigenlijk je stem “speelt”op gehoor?
Een manier om deze vaardigheid te vertalen naar de piano, is om te starten met wat eenvoudige liedjes zoals vader Jacob, twinkel twinkel kleine ster,jingle bells, een twee drie vier, hoedje van papier etc..
Deze liedjes en ook andere kinderliedjes,volksliedjes, kerstliedjes, gebruiken alleen de noten van de majeur toonladder (do re mi fa so lati do).
Deze liedjes zijn een goede keuze om mee te starten want je gebruikt maar zeven tonen (acht met de hogere do) in plaats van de 12 tonen om uit te kiezen.
Zoals met alles gaat dit leerproces met vallen en opstaan, je zult zeker in het begin wat foutjes maken of moeite hebben om de juiste tonen te vinden op de piano, maar als je het blijft doen, en ik bedoel dus veel op gehoor naspelen, bij voorkeur elke dag, dan zul je hier zeker handigheid in krijgen en zelfverzekerder in worden.
Wanneer je gehoor gaandeweg zich beter ontwikkeld, zul je merken dat een noot in het bijzonder een speciale “feel” heeft, dit is de rust. Bijvoorbeeld, als je een melodie speelt in de toonsoort van C (met andere woorden, gebruikmakend van de noten van de toonladder van C),
zul je opmerken dat de C, in tegenstelling tot de andere 6 noten van de toonladder, niet noodzakelijk “hoeft” op te lossen naar een andere noot. De is vrij van spanning.
We noemen deze noot de tonica, grondtoon of do (zoals bij do re mi). Omdat deze grondtoon voelt als thuiskomen, zal dit bijna altijd de laatste noot van een liedje zijn.
Een belangrijk onderdeel van het leren spelen op gehoor, is dan ook het leren hoe de andere noten zich bewegen naar de tonica toe.
De vaardig om op deze manier tonen te herkennen noemt men relatief gehoor.
Niet te verwarren met absoluut gehoor. Ik wil graag een goede omschrijving geven, en heb deze termen opgezocht en vond deze omschrijving:
“Absoluut gehoor gaat hand in hand met relatief gehoor. Een groot verschil tussen deze twee is dat je bij een relatief gehoor wel afhankelijk bent van een referentietoon. Veel musici hebben een relatief gehoor, omdat het relatieve gehoor wel te trainen is. Dit wordt gedaan door middel van solfège oefeningen, die er onder andere uit bestaan dat de leerling in staat is intervallen te onderscheiden en akkoorden te benoemen na een referentietoon te krijgen. Deze training van het relatief gehoor kan er bijvoorbeeld in resulteren dat een relatief absoluut gehoor ontstaat. Een persoon hiermee kan door training bijvoorbeeld de a1 440 Hz herkennen, en leidt van daaruit middels relatieve intervallen de waargenomen tonen af.- bron:Wikipedia
Het spelen van liedjes op gehoor
Op het moment dat ik op 8 jarige leeftijd een tafelorgeltje kreeg speelde ik meteen liedjes op gehoor. In het begin alleen maar eenvoudige melodieën en liedjes met 3 akkoorden die ik gehoord had.
Toen ik deze akkoorden kende wist ik dat ik vele liedjes kon spelen.
Hoewel ik rond mijn 14e ook ook gestart was met klassieke lessen vond ik het nog steeds belangrijk dat ik door bleef spelen met akkoorden want ik wilde graag in een bandje spelen.
Het leren spelen van de zgn. “3 chord songs” (liedjes bestaande uit slechts 3 akkoorden) waar ik al eerder over heb geschreven kan je veel kennis en speelplezier opleveren.
Een aantal bekende liedjes zijn o.a.
- Hey Jude
- Imagine
- Bad Moon Rising
- Stir it Up
- Route 66
- en ontelbaar veel andere liedjes.
We noemen deze akkoorden: de I, IV en V akkoorden, omdat ze zijn opgebouwd uit de eerste, vierde en vijfde noot (Do, fa, so) van de majeur toonladder.
Mijn punt hier is het volgende, door de vaardigheid te ontwikkelen van het spelen op gehoor, dus het leren begrijpen en weten welke akkoorden en akkoordenreeksen steeds opnieuw worden gespeeld zoals in popmuziek, rockmuziek, jazz, folk, klassiek etc.. zorg je ervoor dat je in praktisch- en muzikaal opzicht enorm zal groeien.
Wat natuurlijk ten goede zal komen aan je speelplezier.
Ga de uitdaging aan!
Ik wil je graag uitnodigen om het volgende te proberen. Ik zal vooraf erbij vertellen dat dit afhankelijk van je kennis, aanleg, tijd en motivatie tijd zal kosten, maar het is erg leuk en geeft snel resultaat!
Wanneer het je lukt om een paar liedjes te spelen die zijn opgebouwd uit de I, IV en V, luister dan naar opnames van andere liedjes dat dezelfde akkoorden gebruiken en leer en speel ze op gehoor.
Een manier om te te doen is, om eerst te luisteren naar de baspartij (de laagste noten die je hoort), om dat deze in de meeste gevallen de grondtonen zijn van de akkoorden.
Wanneer je de grondtoon weet, kun je het bijpassende akkoorden ook vinden.
Vooral in het begin kan het lastig zijn om de bastonen te vinden, ook hier geldt: oefening baart kunst!
Gebruik gewoon je oren als je gids en probeer de melodie eventueel mee te zingen en speel hierbij verschillende akkoorden en luister welke het beste klinken en passen.
Deze taak zal eenvoudiger worden als je weet dat een liedje meestal begint en eindigt met het I akkoord.
Liedjes die alleen of gedeelte bestaan uit I, IV en V akkoorden zijn o.a:
- Knocking on Heaven’s Door (the Dylan version)
- Bastille
- The Lazy Song
- Stille nacht
- Stand by me
- Koom Bah Yah
- The Lion Sleeps Tonight
- The Gambler
- Jambalaya
- Hey Jude (coda, or ending, adds another chord)
- Imagine (bridge adds another chord)
- Waarheen leid de weg, weg (Amazing Grace)
- Michael Row the Boat Ashore
en vele vele andere.
Ken je er nog 3 akkoorden liedjes? Schrijf ze dan hieronder, welke nummer en van welke artiest, dan kunnen we een mooie lijst maken.
Het uitzoeken en spelen van liedjes aan de hand van audio’s of video’s is een hele krachtige methode van gehoortraining. Als je daarna een stap verder gaat en de melodienoten gaat opschrijven noemen we dat transcripties maken.
De beroemde jazz pianist Chick Corea schrijft hierover:
“Al vanaf het begin luisterde ik naar de plaat om er vervolgens een eenvoudig gedeelte eruit te pikken om te gaan transcriben (letter uitzoeken van de melodie en akkoorden), en bleef doorgaan met herhalen tot het me gelukt was…En door dit proces heb ik eigenlijk bijna alles geleerd over muzieknotatie en het lezen van noten en herkennen van geluiden”
Dit is natuurlijk ook een manier om te leren lezen waarbij je meteen je oren traint.
Eind note:
Ben je nog maar een beginner met piano (leren) spelen? Als dit het geval is weet je nu ook waarom het misschien verstandig is om de notenleer even uit te stellen.
In je pogingen om vrij te leren spelen zonder papier, zul je misschien wel versteld staan wat de kleine stapjes die je hebt gezet je zullen opleveren.
Klaar om zelf aan de slag te gaan ?
Ben je na het lezen van mijn artikel geïnteresseerd geraakt over deze leuke manier van piano leren spelen?
Ben je op zoek naar de allersnelste methode om piano te leren spelen, start dan met akkoorden leren spelen?
Ik, René Knops, heb mijn 30 jaar leservaring met alle tips and tricks gegoten in een prachtig online lesprogramma ' De Piano-Succespad-Methode" waarmee je vlot alle basiskennis opdoet en leuke liedjes leert spelen.
Wil je hier graag wat meer over te weten komen?
>>>Klik hier en ontdek hoe je op een leuke en snelle manier piano kunt leren spelen met mijn internet pianolessen.
Laat je reactie achter
Ik hoop dat je dit artikel interessant vond, en ik zou het ontzettend tof vinden als je hieronder een reactie zou achterlaten. Dat werkt voor mij motiverend om door te gaan met het schrijven van nieuwe artikelen.
Heb je verzoekjes, vragen, opmerkingen, laat het hieronder gerust achter. Bedankt!
